Hội nữ Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội tham dự Hội thảo tham vấn về

Sáng ngày 10 tháng 4 năm 2023 tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Cục Phát triển doanh nghiệp phối hợp cùng Chương trình thúc đẩy phát triển Doanh nghiệp do Phụ nữ làm chủ ở Đông Nam Á và Thái Bình Dương (dự án Hỗ trợ kỹ thuật ADB TA-9660 REG) tổ chức hội thảo tham vấn về sách trắng về doanh nghiệp nhỏ và vừa do nữ làm chủ tại Việt Nam.

Bà Trịnh Thị Hương – Phó Cục trưởng, Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch – Đầu tư) và Bà Chu Hồng Minh – Chuyên gia tài chính cấp cao ADB Việt Nam tại hội thảo. Ảnh MPI

Phụ nữ Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh, tuy nhiên, họ vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm nhiều áp lực từ chuẩn mực xã hội (các giá trị truyền thống và gia trưởng làm gia tăng sự phụ thuộc của phụ nữ) và thiếu sự công nhận về bình đẳng giới trong thực tiễn.

Mặc dù Việt Nam đã có khung pháp lý toàn diện và các chỉ số quốc tế khẳng định sự phù hợp của bình đẳng giới, nhưng phụ nữ vẫn phải dành nhiều thời gian hơn cho công việc gia đình và nuôi dạy con cái (Một nghiên cứu cho thấy số phụ nữ dành từ ba giờ trở lên mỗi ngày để làm công việc nội trợ và chăm sóc gia đình, con cái không được trả công ở Việt Nam đã tăng 73%). Điều này ảnh hưởng đến khả năng khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp của họ. Để giúp phụ nữ kinh doanh vượt qua những thách thức này, Cục Phát triển Doanh nghiệp- Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tiến hành rà soát toàn diện việc triển khai thực hiện Luật Hỗ trợ DNNVV, và các chính sách trong thời gian tới đang nghiên cứu tập trung vào việc giúp DNNVV do nữ làm chủ trở nên cạnh tranh hơn, ưu tiên các chương trình có khả năng nhân rộng và có hệ thống theo dõi và đánh giá mạnh về khía cạnh giới.

“Sách Trắng” là một phần của sáng kiến lớn hơn do Sáng kiến Tài chính dành cho Nữ Doanh nhân (We-Fi) tài trợ và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) thực hiện.

“Sách Trắng” phân tích cho thấy phụ nữ Việt Nam đã có những thành tựu đáng kể trong việc sở hữu và điều hành doanh nghiệp. Tỷ lệ phụ nữ làm chủ doanh nghiệp tại Việt Nam ngang bằng với các quốc gia có nền kinh tế phát triển mạnh trong khu vực và trên toàn cầu. Mặc dù vậy, tỷ lệ này vẫn chỉ chiếm 20-25% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam. Một số yếu tố có thể giải thích điều này bao gồm áp lực gia đình và nghĩa vụ chăm sóc trẻ em, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

Bà Mai Thị Thùy chủ tịch Hiệp hội cùng ban chấp hành tại hội thảo

Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong việc tạo ra môi trường pháp lý bình đẳng cho phụ nữ tham gia vào nền kinh tế. Đến nay, khuôn khổ pháp lý để triển khai Luật Hỗ trợ DNNVV 2017 cơ bản đã được hoàn thiện với 05 Nghị định, 13 Thông tư và nhiều văn bản hướng dẫn khác để triển khai các nội dung theo quy định của Luật, trong đó có các điều khoản quy định cụ thể về hỗ trợ DNNVV do nữ làm chủ.

Các thước đo quốc tế khác khẳng định bức tranh tổng thể về việc phụ nữ có cơ hội kinh doanh bình đẳng phù hợp (chính thức) tại Việt Nam. Bao gồm:

Chỉ số Khoảng cách Giới* của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF): Theo Báo cáo Khoảng cách Giới Toàn cầu năm 2021, Việt Nam xếp thứ 87 trong số 156 quốc gia được nghiên cứu. Việt Nam đạt 0,70/1 điểm, cao hơn so với các quốc gia châu Á-Thái Bình Dương khác, bao gồm Trung Quốc (0,68), Malaysia (0,68), Ấn Độ (0,63) và Nhật Bản (0,66).
Chỉ số Phụ nữ, Doanh nghiệp và Pháp luật (WBL) của Ngân hàng Thế giới cho thấy Việt Nam đạt điểm cao so với các nước phát triển hơn khác.

Tuy nhiên, Sách Trắng cũng chỉ ra rằng phụ nữ Việt Nam có xu hướng sở hữu và điều hành doanh nghiệp nhỏ hơn so với nam giới và hoạt động nhiều hơn trong các lĩnh vực sử dụng vốn ít hơn. Ngoài ra, sách trắng còn có nêu những khác biệt thú vị giữa doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ ở miền Bắc và miền Nam Việt Nam, đáng để nghiên cứu thêm.

Nhìn chung, Sách Trắng về Phụ nữ Việt Nam trong Kinh doanh cho thấy những tiến bộ và thách thức mà phụ nữ Việt Nam gặp phải trong lĩnh vực kinh doanh. Việc tiếp tục nâng cao cơ hội kinh doanh cho phụ nữ và giảm bớt các rào cản sẽ giúp tận dụng tối đa tiềm năng của họ, đồng thời đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam.

Sách Trắng này đưa ra các khuyến nghị nhằm giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ của phụ nữ (DNNVV-PNLC) tại Việt Nam phát triển và thúc đẩy bình đẳng giới trong kinh doanh. Các khuyến nghị chung bao gồm tài trợ cho các chương trình thử nghiệm, cách mạng hóa đào tạo và xây dựng năng lực, thu thập và phân tích dữ liệu về hiệu quả.

Các khuyến nghị bổ sung hành động bao gồm:

Tiếp tục đưa vấn đề giới vào tất cả các văn bản pháp luật và đo lường dữ liệu phân theo giới tốt hơn.
Thực hiện các hoạt động nhằm mục tiêu thay đổi quan niệm xã hội, như đào tạo cán bộ công chức về tầm quan trọng của “lăng kính giới”.
Hỗ trợ trực tiếp giúp doanh nhân nữ phát triển kinh doanh, bao gồm chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp chính thức và mở rộng thị trường và chuỗi giá trị.
Tăng cường năng lực và kiến thức kinh doanh của phụ nữ thông qua đào tạo, phát triển hệ sinh thái hỗ trợ và cung cấp thông tin hỗ trợ.
Cải thiện tiếp cận tài chính của DNNVV-PNLC bằng cách làm việc với các ngân hàng về các sản phẩm tài chính mới.

Tuy nhiên, Sách Trắng không khuyến nghị trợ cấp gây biến dạng giá đối với DNNVV-PNLC. Thay vào đó, các khuyến nghị nhằm tạo ra một "sân chơi" bình đẳng cho cả nam giới và phụ nữ trong kinh doanh.